Мікс народных спеваў і псіхадэлу: у Syndrom Samazvanca – новы альбом
У новым альбоме «Mahajba» музыкі арт-рок-гурта Syndrom Samazvanca звярнуліся да беларускіх народных спеваў і зміксавалі іх з псіхадэлікай, краўт-рокам, ракабілі і нават пустынным блюзам. Гульня, эксперымент – і сур'ёзная спроба зазямліцца, каб не звяр'яцець. Адмыслова для «Першака» Уладзь Лянкевіч і Рома Жарабцоў распавялі пра кожны трэк з новай кружэлкі.
Асновай альбома сталі доўгія джэмы, з якіх нараджаліся будучыя песні. У рэліз увайшло шэсць кампазіцый, але няхай гэта не ўводзіць цябе ў зман: адзін з трэкаў, да прыкладу, доўжыцца 16 хвілін, а ў суме маем 53 хвіліны чароўнай музыкі.
Праца над матэрыялам пачался яшчэ зімой і вясной 2023 года ў Менску – там музыкі зрабілі асноўныя студыйныя запісы. Сярод прывычных інструменатў на альбоме можна пачуць вінтажныя сінтэзатары, савецкае банджа, нават каструлі і патэльні ў якасці перкусіі. У лірыцы шчыльна пераплецена, а дзесьці нават знарок пераблытана аўтарскае і фальклорнае.
«Kosmische Walatschobniken»
Уладзь Лянкевіч: Калі мы джэмілі на «касмічную тэму», добра ўяўляліся фігуры, што рухаюцца ад планеты да планеты, ад зоркі да зоркі і, магчыма, дзеляцца весткамі. Гэтак тэкст-кампіляцыя з розных песень пра валачобнікаў лёг на касмічную музыку.
А паколькі нашыя валачобнікі – міжпланетныя, натуральна, што спяваюць яны свае песні не зусім чалавечымі галасамі.
Рома Жарабцоў: У аранжыроўцы мы скарысталі некалькі розных аналагавых сінтэзатараў, у тым ліку вакодэр для голасу і савецкі «Фаэмі». У яго час ад часу пераставала гучаць адна з нот, таму давялося шаманіць, каб падчас запісу праблемную клавішу не трэба было націскаць.
«Pa-za hajem»
Рома: Аднойчы бубнач прынёс на рэпетыцыю нестандартны біт у памеры 7/8. Я паспрабаваў найграць на яго нешта ці то бліжнеўсходняе, ці то ў стылі туарэгскага «пустыннага блюзу». Яшчэ ў песні гучыць процьма самай рознай перкусіі, нават каструлі і патэльні з маёй варшаўскай кухні.
Уладзь: З аднаго боку, паўтаральны рэфрэн «Святы вечар» адразу гаворыць пра тое, што гэта калядная песня, а «прызыў» маладога хлопца ў войска – хутчэй за ўсё, метафара святочнай карнавальнай працэсіі. Але сённяшняя рэальнасць не дае абмінуць яркія вобразы. Шматслойны тэкст неспадзявана актуалізаваўся і зачапіў. Вядома, давялося пагуляцца з аўтэнтычнай мелодыяй і прыкметна ад яе адысці, каб «пустэльныя» найгрышы пасябравалі з палескімі распевамі.
«Masty»
Уладзь: У школьныя гады ў камісіёнцы менскай крамы «Музыка» я купіў савецкае банджа. З тых часоў яно пылілася на шафе ў бацькоўскай кватэры, бо я не здолеў разабрацца, як прымусіць яго гучаць. Але калі мы ўжо залезлі на тэрыторыю фолку, я больш грунтоўна падышоў да справы: нагугліў варыянты строю, паглядзеў туторыялы на ютубе, неяк давёў да ладу.
Рома: Тут я зноў натхніўся туарэгскім рокам і вырашыў запазычыць адтуль характэрны рытм. Па выніку, хаця я не бубнач, на альбомнай версіі так і застаўся гучаць мой дэма-запіс.
«Dudka»
Уладзь: Калі частка кампазіцый альбома ўжо займела больш-менш выразныя абрысы, стала ясна, што не стае нечага прасцейшага, з «панкаўскім» духам і не надта сур’ёзнага. Я натхняўся абсурдысцкай «Чаму ж мне не пець», жартоўнай «Як пайшоў я на базар» ды іншымі варыяцыямі на тэму песень пра люльку, якая ўпала з паліцы, і трэба выбірацца ў дарогу на закупы.
Рома: Тут гучыць яшчэ адзін артэфакт савецкіх часоў – сінтэзатар «Скерца», што стаяў на «Студыі 42», дзе мы амаль увесь альбом і запісалі.
«Maslienica Bop»
Рома: Асноўны басовы рыф я прыдумаў, калі катаўся на ровары, і ўсю дарогу дадому напяваў яго, каб не забыцца. Адразу з’явілася бачанне такога доўгага, дынамічнага трэка з вялікай доляй імправізацыі, экспрэсіўнымі сола і фундаментам ў выглядзе баса.
У працэсе джэмаў на рэпетыцыях кожны дадаваў цікавыя фішкі і разнастаіў партыі. А другая палова кампазіцыі ніколі не гучыць аднолькава – мне падабаецца гэтая непрадказальнасць і, вядома ж, ёсць магчымасць трохі пасваволіць на гітары.
Уладзь: Тэкст адной з масленічных песняў для мяне раскрыўся як girl power гімн, у якім дзяўчаты бяруць сітуацыю ў свае рукі і даюць прачуханца «двараніну», які нарабіў шкоды і паламаў тое, што яны дбайна стваралі сваімі рукамі.
«Biaskoncy Talačyn»
Рома: Нам здалося, што будзе даволі сімвалічна пачаць і завяршыць альбом маторык-бітам. З некаторымі трэкамі на альбоме давялося павазіцца: «Валачобнікаў» я перазводзіў 16 ці 17 разоў – але тут усё адразу легла як трэба.
Уладзь: Ідэя была ў тым, каб у духу краўт-року зрабіць больш светлую песню, з ноткай надзеі. У нас у гурце хадзіў унутраны мем пра горад Талачын, у які вядуць усе з'езды з трасы на Віцебск. Нібы Талачын нейкі недасяжны, неабдымны, ніколі не заканчваецца і заўсёды побач з табой. Акурат тады я прыдбаў сабе савецкі сінтэзатар «Фаэмі» з вінтажным касмічна-скрыпічным гучаннем. Гэтак змяшаліся нямецкі краўт-рок, барадулінскія спевы, жарты па дарозе ў Віцебск і менскае вясновае сонца.
А Талачын ператварыўся ў міфічнае жаданае месца, куды нам трэба вярнуцца, і стаў агульнай справай, якую трэба дарабіць супольна, талакой, і тады вяртанне магчымае.
Слухаць «Mahajba» на Spotify, Apple Music, YouTube, Bandcamp і іншых стрымінгах.